Hamas’ın İsrail’e yönelik eşi benzeri görülmemiş terör saldırılarının ardından savaşın patlak vermesinden bu yana, Orta Doğu kiliseleri, konseyleri ve liderleri binlerce masum sivilin öldürülmesinden duydukları öfkeyi dile getirdiler.
Pek çok Arap Hristiyan grup kamuoyuna yönelik açıklamalar yayınladı. Çoğu Hristiyanların barış yanlısı olma çağrısına vurgu yaptı. Bazıları ise teröristler tarafından öldürülmek üzere hedef alınan sivil Yahudilerin çektiği acılara özel olarak değinmeyen çağrılar nedeniyle eleştirildi.
Filistin, Mısır, Ürdün ve Lübnan’dan gelen ve birçoğu Gazze’deki Anglikan hastanesinin trajik bir şekilde bombalanmasıyla ortaya çıkan bildirilerin odak noktası ve yoğunluğu farklıydı. Bazıları uluslararası toplumun İsrail devletinin işgal bağlamını görmezden geldiğini iddia ederken, diğerleri küresel kiliseye bu topraklarda devam eden Hristiyan varlığını hatırlatıyordu.
Christianity Today, çoğu Müjdesel inançlı dokuz Arap ve dört Batılı kuruluşun metinlerini incelemiş ve İsrailli bir Messianik Yahudi ile Lübnanlı müjdesel bir Ermeni’nin bakış açılarını sorgulamıştır. İnceleme sonucunda, Orta Doğu’dan yapılan açıklamaların çok azının Hamas’ı terörün faili olarak adlandırdığı, birçoğunun ise özellikle İsrail’i eleştirdiği görülmüştür.
En son açıklamalardan biri her iki tarafı da açıkça tanımlayan Musalaha’dan geldi.
Yeruşalim merkezli uzlaştırma hizmeti, farklı dini geçmişlere sahip İsrailliler ve Filistinlilerle Kutsal Kitap ilkelerini kullanarak barış arayışında onları bölen meselelerle ilgilenmek için çalışıyor. İki hafta boyunca yaygın katliamı acı içinde izledikten sonra, kamuoyuna yaptığı açıklama “yas” üzerine odaklandı ve uzlaşmacı bir yanıt çağrısında bulundu.
Musalaha, “Hamas’ın saldırıları ve İsrail ordusunun tepkisinde görüldüğü gibi, adalet adına öfkenin insanlıktan çıkarma döngüsünü sürdürmesine ve kan dökülmesini mazur görmesine izin veren insanlar için yas tutuyoruz” dedi. “Hem Filistinlileri hem de İsraillileri, daha iyi bir gelecek için şiddet içermeyen bir şekilde birlikte direnerek diğerinin onurunu ve insanlığını görmeye davet ediyoruz.”
Ancak bölgenin en büyük Hristiyan temsilciliği, Yahudi ulus-devletinin Gazze’ye dayattığını iddia ettiği acılar konusunda daha açık konuştu.
Orta Doğu Kiliseler Konseyi (MECC), “Filistin halkının Gazze’de maruz kaldığı şey, askeri bir eyleme askeri bir tepki değil, insanlık tarihinin en büyük hapishanesindeki tutukluları hedef alan ve önceden planlanmış bir soykırım ve etnik temizliktir” dedi.
Bu açıklama sürecine katılan dokuz Arap kilisesi arasında en sert açıklama olan MECC, savaşı bir “imha savaşı” olarak nitelendirdi ve “tüm onurlu insanları” müdahale etmeye çağırdı.
MECC Genel Sekreteri Michel Abs CT’ye verdiği demeçte “Siyonist varlık” olarak adlandırdığı İsrail’in saldırıya uğradığını kabul ettiğini ve karşılık verdiğini, ancak bunun burada kalması gerektiğini söyledi.
MECC, İsrail’i yoğun nüfuslu kıyı şeridinde suyu kestiği, tıbbi altyapıyı tahrip ettiği ve savunmasız vatandaşların ölümüne neden olduğu için kınadı. Saldırganlığın durdurulması, Gazze kuşatmasının kaldırılması ve Abs’in deyimiyle “işgalci güçlerin” sorumlu tutulması çağrısında bulundu.
MECC’ye üye kiliseler arasında Katolik, Ortodoks ve pek çok Protestan topluluğu yer almaktadır; bunların çoğu yerel kullanıma göre “Müjdesel” olarak adlandırılmaktadır. Ancak Amerikan Hristiyan dünyasında bilinen “ana hat” farklılıkları Arap dünyasında o kadar belirgin olmasa da Dünya Müjdesel İttifakı (WEA) MECC’de temsil edilmeyen yapıları bünyesinde barındırıyor.
WEA’ya bağlı olmayan, pietistik ifadeli reformcu bir kilise olan Yakın Doğu’daki Ermeni Müjdesel Kiliseler Birliği’nin başkan vekili Paul Haidostian, “[MECC bildirisiyle] genel olarak hemfikiriz, ancak her kelimeye bağlı kalmak zorunda değiliz” dedi. “Ancak mevcut savaşta imha unsurları var mı? Bence evet, dedi.”
Bölgesel Orta Doğu ve Kuzey Afrika Müjdesel ittifakının genel sekreteri Jack Sara, WEA’nın “Kutsal Topraklar çatışmasına” yönelik resmi tepkisinin hazırlanmasına yardımcı oldu. Ancak o da MECC’nin açıklamasına katıldı.
“Binlerce Filistinli durmaksızın ölürken, bu bildiri sahadaki gerçekleri açıkça tanımlıyor” dedi.
Analistler Hamas’ın sivil alanlara yerleştiğini ve İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) yerleşim yerlerini vurmadan önce sık sık uyarıda bulunduğunu belirtiyor. Beklenen bir kara harekatına hazırlık olarak IDF sivillere kuzey Gazze’yi boşaltmaları çağrısında bulundu; Hamas ise yerlerinde kalmalarını söyledi.
Ancak Birleşmiş Milletler, Hamas tarafından yönetilen Filistin Sağlık Bakanlığı’na göre 26 Ekim itibariyle 6.500’den fazla kişinin ölmesi ve bir milyon kişinin yerinden edilmesiyle Gazze’nin halihazırda insani bir felaketi temsil ettiğini belirtti. Hamas terörüne ve çoğu sivil 1.400 vatandaşının ölümüne karşılık veren İsrail’in ikilemi çok açık; zira Gazze’deki terörist liderleri takip etmek için gerekli olan şehir savaşı, yerel koşulları daha da kötüleştirecek ve küresel kamuoyunu giderek daha fazla alevlendirecektir.
Ancak ABD’de ve daha geniş anlamda Müjdesel dünyada pek çok kişinin İsrail’in arkasında toplandığını gören Sara’daki Beytüllahim Kutsal Kitap Koleji (BBC), “Batılı kilise liderlerini ve teologları” tövbe etmeye çağıran, Filistinli Hristiyanlara yönelik önemli bir bildiriye imza attı.
Peygamber Yeşaya’dan alıntı yaparak başlayan açıklamada: “İyilik etmeyi öğrenin, Adaleti gözetin, zorbayı yola getirin, Öksüzün hakkını verin, Dul kadını savunun.” (1:17) deniyor.
“Filistin-İsrail çatışmasına yönelik Batılı tutumlar, İsrailli Yahudileri insanlaştırırken Filistinlileri insanlıktan çıkarmakta ve acılarını aklamakta ısrar eden göz kamaştırıcı bir çifte standarttan muzdariptir” denildi. “Kalbimiz kırık bir şekilde, [bu liderleri] teolojik ve siyasi suç ortaklıklarından dolayı sorumlu tutuyoruz.”
“Yenilenen şiddet döngüsünden” üzüntü duyarken ve “sivillere yönelik tüm saldırıları” kınarken, Hristiyan liderlerin devam eden işgal ve 17 yıldır süren Gazze ablukası da dahil olmak üzere savaşın “daha geniş bağlamından ve temel nedenlerinden” bahsetmemesi eleştiriliyor. Ayrıca yerel nüfusun dörtte üçünün, 1948’de İsrail’in kurulmasının ardından yaşanan çatışmalarda yerlerinden edilen Filistinlilerin soyundan geldiğini ve bu kişilerin ilan ettikleri geri dönüş hakkını reddettiklerini hatırlattı.
Sara, savaştan önceki aylarda aşırılık yanlısı Yahudilerin ve İsrailli yerleşimcilerin yerel kiliselere saldırılarını artırdığından, rahiplere tükürdüklerinden ve bunlara uluslararası Hristiyanların çok az ses çıkardığından yakındı. Sara’ya göre inananlar genellikle kendilerini Batılı Son Günler teolojisi savunucuları ya da hükümetlerinin bölgeye ilişkin söylemleri için bir “baş belası” olarak görüyor.
Sara bir YouTube mesajında “Kilisenin taraf tutan siyasi bir organ değil, kilise olması için dua ediyoruz” dedi. “Artık Tanrı için önemli olan etnik köken değildir-İsa artık sadece bir Yahudi değildir, o herkes için her şeydir.”
Bir Mesihçi Yahudi lider ortak açıklamayı “kınanacak bir şey” olarak nitelendirdi.
Ulusal olarak yayın yapan Line of Fire radyo programının sunucusu Michael Brown, Filistinli Hristiyanların Hamas’ı ya da terörizmi kınamamakla ya da bunlardan söz etmemekle kalmayıp, açıklamalarında İsrail’in 17 Ekim’de el-Ahli Arap hastanesini ve 19 Ekim’de Aziz Porphyrius Rum Ortodoks kilisesini kasıtlı olarak bombaladığına dair “iftira niteliğindeki iddiaları” tekrarladıklarını belirtti. (IDF, hastanedeki ölümlerin İslami Cihad militanlarının yanlış ateşlediği bir roketten kaynaklandığını tespit ederken, kilisedeki ölümlerin yakındaki bir binayı hedef alan füzelerinden kaynaklandığını kabul etti).
Brown ayrıca açıklamayı, yerleşimci sömürgeciliği ile Yahudilerin eski anavatanlarına dönüşünü aynı kefeye koyan “standart sol mecazlara” yer verdiği için eleştirdi.
BBC’nin Kontrol Noktasındaki Hristiyan konferanslarına katılan Brown, “İsa’daki kardeşler olarak dayanışma göstermek istiyoruz” dedi. “Ancak bu son derece kusurlu tövbe çağrısından tövbe edin ki, birlikte doğruluğun, iyiliğin, eşitliğin ve merhametin peşinden gidebilelim.”
İsrail Müjdesel İttifakı Başkanı imzacıları hırpalanmış bir eşe benzetti.
Danny Kopp, “Orta Doğulu Hristiyanların çoğu İslamcı şiddeti kınama ve seslerini yükseltme özgürlüğüne sahip değil,” dedi. “Bunun sosyal ve çoğu zaman fiziksel maliyeti düşünülemeyecek kadar yüksek.”
Bunun yerine sessiz kalıyor, konuyu saptırıyor ya da başkalarını suçluyorlar. Travmatik istismarın sağlam ahlaki muhakeme kapasitesini bozduğunu söyledi. Ancak “Holokost’tan bu yana Yahudilerin tek bir günde en kötü şekilde katledilmesine” tanıklık eden Arap inananlar kritik bir dönüm noktasındalar.
Kopp, “Tam da Hristiyanların hakikatin nadir bir ışığını sunabilecekleri bir anda, kilise kendisini büyük ölçüde ahlaki bir çürüme ve ilgisizlik durumuna düşürdü” dedi.
Mısırlı Müjdesel Hristiyanlar başından beri seslerini yükseltmişlerdi.
Hem MECC hem de WEA üyesi olan Mısır Protestan Kiliseleri Başkanlığı (PCE) bir açıklama yayınlayan ilk bölgesel merkezlerden biri oldu. Hamas’ın 7 Ekim’deki katliamından sadece bir gün sonra, masum sivillere yönelik saldırılara dikkat çekerek “Filistinliler ve İsrailliler arasındaki her türlü şiddet ve silahlı çatışmayı” spesifik olmayan bir şekilde kınadı.
İkinci bir açıklamada ise PCE, Mısır hükümetinin insani yardım sağlama politikasını desteklediğini belirtti. Ancak daha sonra peş peşe gelen üç açıklama odak noktasını İsrail’in ihlallerine kaydırdı. PCE Gazze’deki hastanenin bombalanmasını kınadı, ardından Filistin davasının askeri araçlarla ele alınmasını reddetti. Gazze’deki kilisenin kısmen yıkılmasına neden olan saldırının ardından da “olayların patlak verdiği ilk andan itibaren yerleşim bölgelerine yöneltilen şiddetten derin endişe duyduğunu” ifade etti.
Mısır, İsrail ile barış anlaşması yapan ilk Arap ülkesiydi. İsrail’in başka yerlerdeki eleştirileri bazı açıklamaların değişmesine yol açmış olabilir.
Birçok Arap Hristiyanı öfkelendiren şey, hastane bombalamasının Yeruşalim’deki Patrikler ve Kilise Başkanlarının (PHCJ) oruç ve dua çağrısı yaptığı bir günde gerçekleşmesiydi. İki gün önce de İsrail’in Gazze’nin kuzeyini boşaltma çağrısına cevaben PHCJ, “İsrail’de sivillere yönelik haksız bir saldırıyla” başlayan “yeni bir şiddet döngüsüne” karşı uyarıda bulunurken Yahudilerin öfkesinin farkında olduğunu yansıtıyordu.
Yeruşalimli Hristiyan liderler hala Hamas’ı kınamadı ya da Hamas’tan bahsetmedi, ancak bu açıklama terörist vahşetin yaşandığı gün verdikleri ilk tepkiden farklı bir dil kullandı. İsrail, Holokost’tan bu yana Yahudiler için en ölümcül günün şokunu hala yaşarken, PHCJ “hem Filistinli hem de İsrailli sivillere” zarar verilmemesi gerektiğini savunmuştu.
İsrail’in Vatikan’daki elçisi “ahlaksızca yapılan söylem muğlaklığı” karşısında öfkeliydi.
Ürdün’ün Müjdecileri de aynı yanıtı hak ediyor mu?
14 Ekim’de, WEA üyesi olan ancak MECC üyesi olmayan Ürdün Müjdesel İttifakı (JEC), PHCJ’nin dua davetini destekleyen bir bildiri yayınladı. Ancak JEC genel kurulu, beş kiliseden oluşan seçmen kitlesinin iradesini yansıtarak, İsrail ya da Hamas’tan özellikle bahsetmekten kaçınılması yönünde oy kullandı.
Güçlü bir azınlık İsrail’in adının geçmesini istedi.
JEC üyesi bir mezhep olan Ürdün Baptist Konvansiyonu’nun başkanı Nabeeh Abbassi, Hamas’ın Ürdün’de yaşayan ve krallık nüfusunun önemli ama tartışmalı bir yüzdesini oluşturan pek çok Filistinli tarafından “kurtarıcı” olarak görüldüğünü söyledi. Bu duyguya karşı görünmek istemeyen Müjdesel ittifak, “siyasete girmemeyi” ve bunun yerine ortak bir insanlık meselesine odaklanmayı seçti.
KEK bildirisinde mevcut “şiddet ve karşı şiddet döngüsü” kınanırken, “Filistin halkına yönelik saldırganlık” ifadesine yer verildi.
KEK, “Şiddet şiddeti doğurur,” dedi, “işgal direniş yaratır ve kuşatma patlamayla sonuçlanır.”
Abbassi bu cümlenin bir açıklama olduğunu, bir gerekçe olmadığını belirtti.
Abbassi çok sayıda Batılı Hristiyan’ın İsrail’i hatalı bir teoloji uygulamasından dolayı desteklediğine inanıyor. Kendisi de bir dispansasyonalist (İsa’nın İkinci Gelişinin alametlerinin Kutsal Kitap’ta açık bir şekilde anlatıldığını ve bu alametlerin günümüzde meydana gelen uluslararası olaylarla özdeşleştirilebileceğini savunan bir inanç sistemi) olan Ürdünlü pastör, Tanrı’nın eskatolojik takviminde acele etmenin inananların görevi olmadığını söyledi.
Elçilerin İşleri 1:6-8 ayetine atıfta bulunarak, öğrencilerin dirilen İsa’ya krallığı İsrail’e geri verip vermeyeceğini sorduklarını belirtti. Abbassi, İsa’nın bu soruyu yanıtlamayı reddettiğini, bunun yerine inananları kendisinin tanıkları olmaya çağırdığını belirtti.
Abbassi, “Eğer Tanrı’ya yardım etmek istiyorsak, yapmamız gereken budur” dedi. “Taraf tutmak değil, herkesi sevmek ve müjdeyi herkesle paylaşmak.”
Ancak Anglikan hastanesine yapılan “acımasız saldırının” ardından Abbassi, cemaatinin kendi açıklamasını yayınlamak zorunda hissettiğini ve daha sonra Rum Ortodoks kilisesine yapılan saldırıdan üzüntü duyduğunu söyledi. Bildiride İsrail’in sivil ve askeri personel ayrımı yapmaksızın Müslümanları ve Hristiyanları hedef alan “savaş yanlısı” politikası suçlandı.
Abbassi, “Hamas bir grup, İsrail ise bir devlettir” dedi. “Hamas’tan her şeyi yapması beklenir ama ben İsrail’den doğru olanı yapmasını bekliyorum.”
Ürdün’ün mezhepsel açıklamasının nadir görülen bir yerel takdir anından kaynaklandığını söyledi. Neredeyse tüm Ürdün medyası Gazze hastanesini “Baptist” olarak adlandırarak 1967 savaşındaki idari kimliği sırasında oluşan genel duyguyu yansıttı.
Bu, ortalama bir Ürdünlüye “kalbimizi gösterme” anıydı -Abbassi cenaze töreninden sonra üç televizyon röportajı verdi- ve Yeruşalim’teki Müslüman ve Hristiyan dini mekanların tarihi koruyucusu olarak Kral Abdullah’ın Haşimi krallığı ile İsrail’le barışı korurken Filistinlilerin haklarını savunan bir hükümet politikasıyla, yerel Hristiyan anlaşmasını hatırlattı.
Lübnanlı Müjdecilerin farklı amaçları vardı.
Suriye ve Lübnan’daki Müjdesel Cemaatin Yüksek Konsey Başkanı Joseph Kassab, “Bazıları hükümete, bazıları da Müslümanlara bir açıklama yapmak istedi” dedi. “Ama ben sadece inancımızı ve teolojimizi yansıtmasını istedim.”
Hastane patlamasının ardından bazı yerel liderleri seslerini yükseltmeye teşvik eden Lübnan açıklaması, İsa tarafından reddedilen ancak Yahudiler ve Müslümanlar arasında mevcut olan “göze göz” etiğine atıfta bulundu. Açıklamada bu mantığa göre Hamas’ın terörizminin eşit karşılığı hak edebileceği ancak iki katını hak etmeyeceği savunuldu. Ancak İsrail’in terörün boyutunu on kat arttırdığını söyledi.
Orantısız karşılık verme yoluyla caydırıcılık İsrail’in temel askeri stratejisinin bir parçası olsa da Kassab Hristiyanların farklı bir ölçütü olması gerektiğine inanıyor.
“Hem barış ve uzlaşma için çalışıp hem de kimseye koşulsuz destek veremezsiniz” dedi.
Bunun yerine, İsrail-Filistin çatışması için adil bir çözüm ihtiyacına odaklanmaya çalışan Lübnan açıklaması, İsrail ya da Hamas’ı düşman olarak adlandırmadı.
Kassab’a göre ya İran ya da ABD savaşa girerse?
Hamas’ın “üzücü ve talihsiz” eylemlerinin, İbrahim Anlaşmaları olarak bilinen İsrail ile Arap normalleşme çabalarının son modelini bozmayı amaçladığını belirten Kassab, İslamcı ideolojinin yönetmeyi başarması halinde ne Filistin’in ne de bölgenin bir geleceği olmadığını açıkça ifade etti.
Ancak İsrail’in zulmünü arttırdığını söyledi. Kassab, Gazze’de yıkılan binlerce apartmandan ve daha sonra revize edilen mültecilere “çıkmaları” ve şeridin güney sınırından Mısır’a kaçmaları için yapılan çağrıdan bahsetti. Filistinlilerin 1948 ve 1967’deki önceki yer değiştirmeleri kalıcı hale geldi.
Yine de MECC açıklamasının tam olarak haklı olmadığını söyledi.
Kassab, “İsrail’in niyeti yok etmek olmayabilir, ancak bu şekilde davranmaya devam ederlerse bu son kaçınılmaz olacaktır” dedi. “Eğer bu kelimeyi beğenmiyorsanız başka bir kelime kullanın ama bu şiddetin boyutunu değiştirmeyecektir.”
WEA’ya bağlı bir kuruluş olan Kutsal Topraklardaki Yerel Müjdesel Kiliseler Konseyi (CLEC) Başkanı Munir Kakish, MECC’nin açıklamasına tamamen mesafeli yaklaştı.
“Toplantılarına davet edildiğimizde,” dedi, “o zaman bir görüş bildirebilirim.”
Barış ve uzlaşma köprüsü olma çağrısını vurgulayan 18 Ekim tarihli açıklaması her yönüyle spesifik değildi. Sadece Gazze’ye odaklanırken, ne Hamas’tan ne de İsrail’den bahsetti ve acil insani yardım ve kapsamlı bir barış anlaşması çağrısında bulundu.
“Gazze’deki hastane ve okullara yapılanlar tüm uluslararası yasa ve teamüllere göre kabul edilemez” diyen Konsey, 1 Timoteos 2:2’yi yineledi. “Tüm taraflara savaşın derhal durdurulması çağrısında bulunuyoruz… böylece iman ve saygınlık içinde barışçıl bir yaşam sürebiliriz.”
Ama aynı zamanda müjdeyi vaaz etmek için. Kakish mevcut olayları İsa’nın son zamanlardan önce öngördüğü “savaşların ve savaş söylentilerinin” bir parçası olarak görüyor. Nuh’un zamanındaki gibi kötülüğün arttığını ve geminin kapısının yakında kapanacağını söyledi.
“Kilisenin uyanmasının ve başka şeylerle dikkatini dağıtmak yerine büyük görevi yerine getirmesinin zamanı geldi” dedi.
Ancak açıklama yapanlar sadece Arap Hristiyanlar değil.
Orta Doğu’daki meslektaşlarının aksine, Güney Baptist Konvansiyonu’nun Etik ve Dini Özgürlük Komisyonu (ERLC), ABD’deki Ulusal Müjdeciler Birliği (NAE) ve WEA Hamas’ı derhal ismen kınadı.
ERLC İsrail yanlısı en güçlü bildiriyi yayınladı.
İsrail ve kilise arasındaki ilişkiye dair farklı teolojik pozisyonları kabul eden Güneyli Baptistlerin öncülüğündeki açıklama, Yahudi halkının “uzun zamandır kendilerini ortadan kaldırmaya ve devletlerini yok etmeye yönelik soykırım girişimlerine nasıl katlandığını” ikrar etti. İsrail’i bölgede “nadir bir demokrasi örneği” olarak gösteren ERLC, İsrail hükümetinin masum yaşama yönelik kötülük eylemlerine karşı “kılıç taşımasını” desteklemek için Romalılar 13’e atıfta bulundu.
ERLC açıklamasında ayrıca “Orta Doğu’da yaşayan tüm insanların onuru ve kişiliği” vurgulandı ve “müjde için çalışan Yahudi ve Filistinli inananların zorlu hizmetleri” için dua edildi.
[Editörün notu: Eski bir ERLC başkanı olan CT genel yayın yönetmeni Russell Moore, 2000 diğer liderle birlikte bildiriyi imzaladı].
Baptist Dünya İttifakı’ndaki (BWA) ortakları da Filistin’e odaklandı ve “tüm vatandaşların korunması ve gerçek barışın tesis edilmesi için yalvarırken” el-Ahli hastanesinin Güney Baptist mirasına dikkat çekti.
İsrail’de 17 ve Filistin topraklarında – biri Gazze’de olmak üzere – 13 Baptist kilisesi bulunan BWA, “terörizmi kesin olarak reddeden barış yolları” çağrısında bulundu. Ve “karmaşıklığın ortasında” “onarıcı adalet ve barış arayışını” teşvik etti.
Genel sekreter Elijah Brown BWA dua rehberini örnek olarak sundu.
“Barış elçileri olarak siyasi karşıtlık yaklaşımlarını vurgulamamamız gerektiğine inanarak, ortak bir angajman sesini modellemek için çalışmalıyız” diye konuştu.
NAE ayrıca İsrail’in kendini savunma hakkını da tanıdı. Ancak İsrail’i bunun ötesine geçerek “intikam almak” ve masum sivillere daha fazla acı çektirmek suretiyle kendi güvenliğini baltalaması konusunda da uyardı. WEA, şiddetin azaltılmasına yönelik tüm çabaları teşvik ederken, ilk cinayetlere sevinir gibi görünen gösteriler karşısında “şaşkınlığını” dile getirdi.
ERLC Başkanı Brent Leatherwood CT’ye verdiği demeçte, “Adil savaş doktrini, doğası gereği, masum sivillerin hedef alınmasının yasaklanması da dahil olmak üzere, savaşın nasıl yürütülebileceğine dair sınırlar içeren bir çerçeveye sahiptir” dedi. “Savunmasız sivillere yönelik kaygımızın sınırları yoktur, ancak bu çatışmada kimin hatalı olduğu konusunda net olmalıyız.”
NAE başkanı Walter Kim de Hristiyan geleneğine atıfta bulundu.
“Müjdecilerin çoğu, şiddeti dizginlerken adaletin peşinde koşmak için klasik adil savaş ilkelerine başvurur. İsrail, saldırılarını sürdüren Hamas’a karşı kendini savunma hakkına sahiptir” dedi. “Diğer adil savaş ilkeleri arasında adil niyet, sınırlı cezalandırma, uzun vadeli barış sağlama ve masumların korunması yer almaktadır.”
WEA’nın genel sekreteri Thomas Schirrmacher çoktan kararını verenlerden biriydi.
“İsrail hala meşru müdafaa parametresindedir” dedi. “Saldırganların açıkça ifade ettiği gibi, tüm Yahudileri öldürmek ve İsrail’i haritadan silmek istiyorlar.”
Hastane bombalamasında İsrail’in suçu olduğuna dair güçlü şüpheler olduğunu belirten Schirrmacher, Filistin Yönetimi tarafından yönetilen Batı Şeria’daki ve Hamas kontrolündeki Gazze’deki Filistinli liderleri “işleyen” bir devlet inşa edememekle suçladı. Hamas kendini terörizme adamışken, Gazze’de bu ikisi birbirini dışlıyor.
Bununla birlikte, tüm yorumların kişisel olarak sunulduğunu vurguladı. WEA, Kakish, Kopp ve İsrail’in Arap vatandaşlarına odaklanan ikinci bir bağlı kuruluş tarafından yönetilenler de dahil olmak üzere 173 ülkede ulusal ittifakları ve ortaklıkları temsil etmektedir.
Bölgesel Orta Doğu ve Kuzey Afrika ittifakının, antisemitizm tanımının ayrıntıları konusunda WEA’nın bölgesel Avrupa ittifakı ile anlaşmazlık içinde olduğunu, Azerbaycan’daki bir ittifakın ise Kafkasya ülkesinin tartışmalı bir bölgede Ermenilere yönelik insan hakları ihlallerini kınaması nedeniyle WEA tarafından sıkıştırıldığını söyledi.
Ayrıca aynı kurum Ukrayna ve Rusya’daki inananlar arasında da denge kurmaya çalışıyor.
Sağlanan yardım dengeli.
WEA, İsrail’deki ittifakı aracılığıyla Gazze sınırına yakın Aşdod ve Aşkelon’da barınaklar sağlamak için çalışıyor. Mısır’daki bağlı Nil Sinodu ile işbirliği yapılarak Refah sınır kapısında yardım sağlanacak. Filistin’deki ittifakıyla da Gazze’deki Anglikan hastanesinin yeniden inşası için nakdi destek sağlanacağı ifade edildi.
Schirrmacher, “Konuşmadan önce tüm tarafların görüşlerini alıyoruz,” dedi. “Bu, daha sonra gözden geçirilmesi gerekecek bir bildiriyi hızlı bir şekilde yayınlamaktansa yavaş ama barışa ve olumlu değişime daha iyi katkıda bulunabileceğimiz anlamına geliyor.”
Ermeni Müjdesel Kiliseler Birliği adına savaşla ilgili resmi bir yorumda bulunmayan Haidostian, “Açıklama yapmak kilisenin en kritik görevi değildir,” dedi. “Sadece güncel meseleler değil, barış, adalet ve tarihi meseleler hakkında eğitim vermek daha önemli bir görevdir.”
Ancak Arap Hristiyanların iki yönden kaygı duyduklarını söyledi.
İlk olarak, Batı’daki uluslararası ortaklarla güven ilişkisine başvurduklarını ve ana akım medya tarafından İsrail’e yönelik sık sık aktarılan “dengesiz ve koşulsuz olumlu” görüşe karşı çıktıklarını söyledi.
İkinci olarak da bölgedeki sorunlara karşın basit bir seyirci olmadıklarını göstermek. Haidostian, Müslümanlardan ya da Yahudilerden yerel baskı görebileceklerini kabul ediyor ve Hristiyan toplumunun azalan nüfus durumu karşısında sıklıkla varoluşsal bir umutsuzluk hissettiklerini ekliyor.
Ancak açıklamaları, Filistinliler gibi kendilerinin de bu toprakların gayrimeşru çocukları ya da bu topraklara yabancı olmadıklarını ortaya koyuyor.
Haidostian, “Arap Hristiyanlar da çoğu zaman mağdurdur,” dedi. “Onları tarafgirlikle suçlamak basitlik olur.”
Ermeni lider, mevcut çatışma hakkında güçlü bir görüşe sahip olsa da, Hristiyanları bölgeyi yekpare bir bütün olarak görmemeye çağırdı. İnananların İncil’deki İsrail’i modern devletle bir tutmamaya dikkat etmeleri gerektiğini, hükümet ve medya söylemlerinin inanç bağlılıklarını şekillendirmesine izin vermemeleri gerektiğini söyledi.
İsa bizden şimdi ne istiyor? diye sordu. Kutsal Topraklar Hristiyan inancının beşiği olsa da, Yuhanna 17’de İsa arzusunun çok daha öteye uzandığını açıkça belirtmiştir.
Haidostian, “Dünyanın herhangi bir yerindeki barış, başka bir yerdeki barışa bağlıdır” dedi. “Ve Orta Doğu’daki kilisenin canlılığı Mesih’in bedeninin küresel birliği için kritik öneme sahiptir.”
Jeremy Weber tarafından yapılan ek haber.
